تاریخچه نام گذاری این سنگ

تاریخچه این گوهرسنگ مورد بحث بوده و به زمان امپراطوری روسیه باز می گردد.گالری چاو  از آنجایی که کشف این سنگ همراه با ظهور دوره تزار روسیه، الکساندر دوم (1881-1818) همراه بود این سنگ به نام وی نامگذاری شد. درواقع الکساندریت توسط یک معدنکار فنلاندی به نام (Nils Gustaf Nordenskiöld (1792-1866 کشف شده است.هنگامی که Nordenskiold برای اولین بار در 1834 الکساندریت را کشف نمود، در ابتدا تصور می شد که زمرد باشد زیرا در معادن زمرد واقع در منطقه اورال روسیه در نزدیکی رودخانه توکووایا کشف شده بود. ولی پس از مشاهده سایه های قرمز این گونه بعدها به عنوان گونه ی حاوی کروم با قابلیت تغییر رنگ شناخته شد.

کریستال های طبیعی Alexandrite بر روی بستر خود

گفته میشود بدلیل اینکه کشف این گوهرسنگ با رسیدن تزار آینده به سن قانونی همزمان شده بود و این سنگ نیز با دو رنگ قرمز و سبز که ترکیب رنگ اصلی نماد امپراطوری های گذشته روسیه بود خود را نشان می داد بنابراین الکساندریت سنگ جواهر رسمی تزار امپراطوری روسیه به رسمیت شناخته شد.

سنگ الکساندریت چیست؟

سنگ الکساندریت (به انگلیسی Alexandrite) یکی از انواع بسیار کمیاب کریزوبریل (BeAl2O4) با سختی موس 8.5 ، وزن مخصوص 1.755 – 1.74، دارای سیستم کریستالی ارتورومبیک و گاهی اوقات در شکل ظاهری شش وجهی هگزاگونال بوده که از شفاف تا اوپک وجود دارد و نمونه های شفاف آن قیمت بالاتری دارند. بر اساس کنفدراسیون جهانی جواهرات CIBJO فقط کریزوبریل هایی که قابلیت تغییر رنگ یا کالر چنجینگ دارند “الکساندریت” محسوب میشوند. الکساندریت وقتی تشکیل می شود که عناصر بریلیوم و آلومینیوم ترکیب و به طور شگفت انگیز مقادیر جزئی عناصر آهن و تیتانیوم و بخصوص کرومیوم (اساسی) همراه میشوند.در موارد نادر حظور وانادیوم نیز مشاهده میشود. نوع های کالر چنجینگ (Color Changing) آن در نور روز با طیف های رنگی سبز تا سبز – آبی و در نور لامپ رشته ای به طیف های قرمز تمشکی، ارغوانی- قرمز، نارنجی -زرد بسته به محل پیدایش تغییر می یابند.

پدیده تغییر رنگ در Alexandrite

الکساندریت یکی از عجیب ترین و خاص ترین سنگ های موجود در بازار امروز است. این سنگ با خاصیت چند رنگی گونه ای از کریزوبریل با پدیده کالر چنجینگ است. الکساندریت یا کریزوبریل با پدیده کالرچنجینگ به زمرد روز و یاقوت شب معروف است شاید این اصطلاح به علت گونه ای از آن که دارای تغییر رنگ سبز تا سرخ است استفاده میشود. این سنگ در زیر نور لامپ رشته ای یا شمع به طیف های مایل به قرمز تغییر رنگ می دهد.

انواع رنگ های سنگ الکساندریت طبیعی در نورهای مختلف

رنگ سبز الکساندریت ناشی از ناخالصی کروم است. کروم همان عنصر رنگی موجود در زمرد یعنی گونه ی سبز بریل گران بها می باشد. به نظر می رسد الکساندریت سریلانکا (سیلان) با تغییر رنگ قهوه ای گونه شناخته می شود. این کانی با خاستگاه زیمبابوه معمولا تغییر رنگ بسیار کمی دارد و معمولا با مقدار کمی رنگ بنفش اندکی تیره تر است. گونه های تانزانیا در رنگ های روشن تر یافت شده و تغییر رنگ مطلوبی دارد. الکساندریت برزیلی به نظر اشباع تر بوده و تغییر رنگ آبی تا بنفش دارد. مطلوب ترین نوع این سنگ با رنگ های خالص و توانایی تغییر رنگ می باشند.

دلیل علمی تغییر رنگ سنگهای کالرچنج

سنگهای کالرچنج (color-change تغییر رنگ) در مقایسه با نور لامپ رشته ای، زمانی که در معرض نور روز یا فلورسنت قرار میگیرند، تغییر رنگ مشخصی را نشان میدهند. تغییر رنگ در سنگ های قیمتی ناشی از طیف جذبی گوهر است. اگر یک گوهر مقدار بسیار کم (یا هیچ) از طول موج مشخصی را جذب کند، گوهر همان رنگ به نظر می رسد، زیرا آن رنگ در چشم بیننده منعکس می شود.

این قسمت اندک طیف جذبی، “پنجره انتقال transmission window” نامیده می شود. چیزی که گوهرهای کالرچنج را از سایر سنگها متمایز می کند این است که دو پنجره انتقال دارند.

https://chaav.ir/blog/15-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5+%D8%B3%D9%86%DA%AF+%D9%84%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AF+%7C+0+%D8%AA%D8%A7+100%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B5+%D8%B9%D8%A7%D8%B7%D9%81%DB%8C%D8%8C+%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D9%88+%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7

برای مثال یک گوهر کالرچنج مثل الکساندریت که تمام طول موج های نور را به جز قرمز و سبز جذب می کند، در نور روز به دلیل داشتن طول موج های سبز فراوان، الکساندریت سبز بنظر میرسد، این درحالی است که تحت نور ملتهب لامپ رشته ای یا شمع که دارای طول موج های قرمز زیادی از نور است، سنگ رنگ قرمز را به ما نشان می دهد.